I jeszcze raz o zapomnianej już postaci Tatr i Zakopanego – tu przez pryzmat napisanej do spółki z mężem książki. Helena Roj pochodziła z tradycyjnej góralskiej rodziny. Dość wcześnie rozpoczęła swoje próby z pisarstwem – były to głównie ludowe widowiska teatralne, z którymi jeździła po kraju i zaszczepiała miłość do góralszczyzny. W wieku 24 lat wyszła za mąż za pisarza wywodzącego się z warszawskich środowisk literackich i tym samym lekko zniechęciła do siebie tradycyjną góralską społeczność, która uważała, że taki ślub to pogwałcenie dotychczasowych reguł. Powstał na tej kanwie dokument biograficzny „Ani tyś dla pona, ani pon dla tobie” (1999).

W roku 1933 warszawskie wydawnictwo Gebethnera i Wolffa opublikowało po raz pierwszy powieść spółki ślubno-literackiej pt. „Koleba na Hliniku” (kolejne wydanie w roku 1949), będącą prostą historią kilku chłopców z jednego ze stołecznych gimnazjów, którzy postanawiają udać się na swoją wielką wyprawę w Podhale i Tatry. Dotarłszy na miejsce biorą udział w codziennym życiu górali, uprawiają wespół ludowe pląsy, poznają gwarę, głównie jednak zgłębiają świat wysokich tatrzańskich turni: okolice Krywania, Mięguszowieckich szczytów, obite piorunami Czerwone Wierchy czy też Przełęcz pod Chłopkiem. Prócz lekkości, jaką nadali powieści Rytardowie, znajdziemy w niej również pełne dramatyzmu momenty: spadające ze skał kamienie, rwące się liny, upadki w tatrzańskie przepaście; ale i szczęśliwe zakończenia, w obliczu których prócz strachu możemy doświadczyć z razem bohaterami pokory wobec potężnych gór.

Pierwsze wydanie powieści, choć na żółknącym drzewnym papierze, zwyczajnie urzeka – nie tylko treścią, ale i ilustracjami w wykonaniu Jadwigi Hładkówny (ilustratorka wielu innych powieści, uprawiająca min. litografię) oraz zdjęciami A. Wieczorka. „Koleba na Hliniku” jest pierwszą powieścią dla młodzieży autorstwa Heleny Roj; w kolejnych latach, także upiększone ilustracjami, opublikowano „Wilczura z Prohyby” (1935) oraz „Na białej grani” (1936).

Jedna odpowiedź do “Helena i Jerzy M. Rytardowie : Koleba na Hliniku (1933)”